|
||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
![]() |
||||||||||||||||||||||
Historia szkoły | ||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||
Każda okrągła rocznica skłania do refleksji, szczególnie taka, w której skupia się kilkadziesiąt lat pracy. Rok 2004 zamyka 50 lat pracy przemyskiej szkoły muzycznej. Dużo to czy mało? W porównaniu ze 140-letnim Towarzystwem Muzycznym jest to skromny jubileusz. Jednakże obie te placówki w minionym 50-leciu wspólnie pracowały nad rozwojem kultury Przemyśla, tworząc jego muzyczną historię. Powojenne szkolnictwo muzyczne w Przemyślu rozpoczęło działalność w 1944 roku powstaniem prywatnej szkoły braci Gołębiowskich. Szkoła mieściła się przy ulicy Kościuszki nr 7. W dziesięć lat później, po jej upaństwowieniu powstała Państwowa Szkoła Muzyczna. Pierwszym dyrektorem został WACŁAW ŁUCZAK. Od tego czasu (1. 01. 1954 rok) rozpoczyna się historia szkoły. Jest ona, jak każda historia bogata zarówno w sukcesy, jak i problemy. Szkoła prowadziła 7-letni dział dziecięcy (pierwszy kierownik - Olga Porembalska) dla dzieci młodszych i 5-letni dział młodzieżowy (pierwszy kierownik - dr Maria Schaller) dla dzieci starszych. Warunki pracy i nauki były bardzo trudne, gdyż lekcje odbywały się w siedmiu niedużych salach budynku przy ulicy Kościuszki nr 7. W porozumieniu z władzami oświatowymi Przemyśla wypożyczano w godzinach popołudniowych klasy w szkole podstawowej nr 1 przy ulicy Sienkiewicza. Odbywały się tam lekcje teoretyczne, chóry i zespoły. Pomimo tych trudności uczniowie uczestniczyli w życiu szkoły i miasta, koncertowali, wyjeżdżali na przeglądy i konkursy. W 1956 roku dyrektorem szkoły został znany i ceniony w przemyskim środowisku muzycznym WILHELM HETPER. Od 1963 roku warunki pracy i nauki zmieniły się na korzyść. Wprawdzie księżom Salezjanom siłą odebrano dwa budynki prywatnej Szkoły Organistowskiej przy ulicy Pstrowskiego 2 (obecnie ul. Biskupa Glazera), ale szkoła uzyskała wspaniałe lokum z salą koncertową, małymi salami do lekcji indywidualnych i dużymi do zajęć zbiorowych. Chętnych adeptów szkoły organistowskiej przyjęto do szkoły państwowej. Budynki sukcesywnie remontowano dostosowując je do potrzeb szkoły. W 1963 roku nastąpił kolejny ważny krok w rozwoju placówki. Powstała przemyska filia Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Rzeszowie. Szkoła podległa dyrekcji rzeszowskiej, funkcje dyrektora pełniła Krystyna MATHEIS - DOMASZOWSKA. Umożliwiono uzdolnionej młodzieży, w tym także wychowankom „organistówki” kształcenie się w zawodowej średniej szkole muzycznej bez konieczności wyjazdu do Krakowa, czy Rzeszowa. Od 1964 roku dyrekcja filii mieściła się już w Przemyślu /dyrektorem został Wacław ŁUCZAK/, zaś 13.VII.1968 roku ówczesne władze usamodzielniły przemyską placówkę. Tak powstała Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia w Przemyślu. Kształciła kandydatów na trzech wydziałach: instrumentalnym, wokalnym i nauczycielskmi później wydział wychowania muzycznego/. Absolwenci szkoły muzycznej II stopnia podejmowali pracę w szkołach, bądź studiowali w PWSM. Wielu absolwentów po ukończeniu studiów muzycznych wróciło do pracy w swojej szkole. 79 nauczycieli spośród 105 obecnie pracujących to wychowankowie naszej szkoły. Jest to ponad 75 %. W rozbudowującej się szkole wiele się działo. Powstawały nowe zespoły instrumentalne, chór i orkiestra PSM II st W tym okresie chór w PSM I st. prowadziła Janina Popowska i Jan Niemiec, w PSM II st. Jan Niemiec. Orkiestrą szkolną dyrygował Wilhelm Hetper, harcerską orkiestra dętą działającą przy szkole i złożoną głownie z uczniów Zdzisław Strzępek i Jan Niemiec. Zespoły te występowały na corocznych koncertach w Domu Kultury przy ul. Konarskiego (obecnie Centrum Kultury). Uświetniano też miejskie, państwowe i szkolne uroczystości. W 1970 roku młodzież szkolna została zaangażowana do wystawienia /wspólnie z Towarzystwem Muzycznym/ opery Karola Kurpińskiego „Zamek na Czorsztynie” pod kierownictwem Wacława Łuczaka. Dyrekcja starała się uprzyjemnić naukę i dostarczyć uczniom dodatkowych wrażeń. Z inicjatywy dyrekcji i Komitetu Rodzicielskiego organizowane były wycieczki /np. do Warszawy, Krakowa, Zakopanego, do Czechosłowacji/. Oprócz zwiedzania zabytków młodzież miała okazję obejrzeć spektakle teatralne i operowe. Szczególnie operatywnie działali w owym czasie w Komitecie Rodzicielskim panowie Tomasz Berbeka, a później Antoni Sielski. Na wakacjach starsza młodzież wyjeżdżała na obozy, na których wesoło i beztrosko spędzała czas. W czasie karnawału Komitet Rodzicielski organizował zabawy dla uczniów i nauczycieli. Pierwszych 14 absolwentów PSM II st. opuściło szkołę w 1967 roku. W rok później ukończył szkołę z wyróżnieniem utalentowany pianista Adam WODNICKI, obecnie profesor Univesity North of Texas w USA. W 1974 roku odszedł na emeryturę zasłużony dyrektor Wilhelm HETPER, który przez 18 lat z pasją i oddaniem kierował placówką. W 1978 roku, staraniem ówczesnego dyrektora Kazimierza CZEREDRECKIEGO oraz Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Przemyślu rozpoczęła działalność Państwowa Ogólnokształcąca SzkołaMuzyczna I i II stopnia (w pierwotnym zamierzeniu 10-latka). Doskonałym założeniem tego typu szkoły była realizacja zajęć ogólnokształcących i muzycznych w jednej placówce. Szkoła miała przygotować uzdolnione muzycznie dzieci do nauki w liceum muzycznym. Równocześnie dyrektor Czeredrecki wprowadził praktykowaną do dnia dzisiejszego coroczną rekrutację dzieci 7-letnich w przedszkolach i szkolnych klasach zerowych. Nauczyciele naszej szkoły przesłuchują i wybierają najzdolniejsze dzieci chętne do nauki w szkole. Organizowany jest dla nich kurs przygotowawczy /lekcje umuzykalniające/ przed egzaminami wstępnymi. Takie lekcje oraz koncerty propagujące działalność szkoły prowadzone są do dziś co roku w marcu i kwietniu. Daje to gwarancję wyszukania dzieci z predyspozycjami muzycznymi. Zaczęto też wydawać informator dla kandydatów do szkoły II stopnia. W tym samym roku uzdolniony skrzypek Robert KABARA z kl. IV PSM II st został laureatem V miejsca na III Festiwalu Młodych Skrzypków w Lublinie, a w rok później zdobył V nagrodę w I Międzynarodowym Festiwalu Młodych Skrzypów w Lublinie. Robert Kabara jest pracownikiem naukowym krakow-skiej Akademii Muzycznej oraz założycielem i szefem kameralnego zespołu smyczkowego. Rok 1979 przyniósł nowe, ważne dla szkolnej społeczności wydarzenia. 15 grudnia 1979 roku Minister Kultury i Sztuki nadał szkole I i II stopnia imię Artura Malawskiego, kompozytora, który urodził się i rozpoczął swoje życie muzyczne w Przemyślu. Z tej okazji ówczesny sponsor szkoły Zakład Produkcji Leśnej LAS ufundował sztandar oraz drewniany wystrój /boazerię/ sali koncertowej. Odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru i nadania imienia w połączeniu z jubileuszem 25-lecia szkoły. W koncercie poświęconym twórczości Artura Malawskiego wystąpili wykładowcy krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. O kompozytorze i jego działalności opowiadał Adam Walaciński z katedry Teorii i Kompozycji krakowskiej PWSM. Od 1.08.1980 dotychczas osobno zarządzane placówki połączyły się pod wspólną dyrekcją i administracją. Odtąd PSM I i II st. przyjęły nazwę - Zespół Szkół Muzycznych im. Artura Malawskiego w Przemyślu, zaś obie szkoły ogólnokształcące nazwę - Zespół Szkół Muzycznych. Dla zachowania tradycji szkoły organistowskiej i możliwości dalszego kształcenia adeptów sztuki organowej potrzebny był dobry i nowoczesny instrument. Staraniem dyrekcji szkoły i władz miasta w 1982 niemiecka firma VEB Frankfurter Orgelbau Sauer wybudowała organy w auli szkolnej. Dla uczniów, nauczycieli oraz dla miasta było to wielkie wydarzenie. Można było rozwinąć klasę organów w PSM II st. a także organizować recitale organowe i koncerty z udziałem tego wspaniałego instrumentu. Już w listopadzie tego roku dyrekcja szkoły wraz z krakowską Akademia Muzyczna zorganizowała DNI MUZYKI KAMERALNEJ I ORGANOWEJ. Uczestniczyli w nich pracownicy naukowi i studenci krakowskiej AM, nauczyciele i uczniowie naszej szkoły oraz publiczność przemyska. Koncertom towarzyszyło seminarium prowadzone przez profesora Jana Jargonia. Ówczesne władze niezbyt zadowolone z koncepcji i nazwy imprezy, oscylującej wokół muzyki dawnej (głownie religijnej) sugerowały zmianę nazwy i profilu koncertów. Nazwę zmieniono, a repertuar był uzależniony od emploi zapraszanych artystów i zespołów. Rok 1982, tak obfity w wydarzenia przyniósł tez okrągłą 25 rocznicę śmierci patrona szkoły. Z tej okazji odsłonięta została tablica na ścianie frontowej budynku przy ulicy Władycze nr 6 (dom rodzinny kompozytora) autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Bronisława Chromego. Przemyskie Muzeum Okręgowe zorganizowało wystawę „Artur Malawski i jego życie”, a pedagodzy krakowskiej Akademii Muzycznej wystąpili z koncertem monograficznym w auli szkolnej. W 1983 roku młody, uzdolniony skrzypek z klasy V PSM II st. Andrzej HOP został laureatem I nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Młodych Skrzypków w Lublinie. Obecnie A.Hop jest skrzypkiem Poznańskiej Orkiestry Kameralnej kierowanej przez Agnieszkę Duczmal. W 1984 roku opuścili szkołę pierwsi absolwenci ogólnokształcącej szkoły podstawowej i powstała Państwowa Szkoła Muzyczna Stopnia Licealnego (Liceum Muzyczne). Jesienią 1984 roku narodziła się JESIEŃ MUZYCZNA - festiwal, który dziś pod nazwą PRZEMYSKA JESIEŃ MUZYCZNA co roku w listopadzie gromadzi przemyską publiczność na koncertach i przyciąga wielkimi dziełami literatury wokalno – instrumentalnej i instrumentalnej oraz nazwiskami wybitnych wykonawców. Szkoła zorganizowała festiwal wspólnie z Towarzystwem Muzycznymi Wydziałem Kultury UM i UW w Przemyślu, które to instytucje pokrywały koszty przedsięwzięcia. Festiwal zastąpił Dni Muzyki Kameralnej. W ciągu 20 lat festiwal stal się najważniejszą imprezą muzyczna w kalendarzu kulturalnym miasta, zyskał swoich miłośników i stałą publiczność. Poza festiwalem aula szkolna była miejscem wielu ciekawych koncertówi audycji z udziałem wielkich gwiazd sceny muzycznej (m.in. Bogna Sokorska, Jadwiga Rappe, Jadwiga Kotnowska, Wanda Wiłkomirska, Konstanty Andrzej Kulka, Jan Jargoń, Barbara Świątek, Kwartet Wilanowski, Kwintet Akordeonowy L. Puchnowskiego, orkiestra Filharmonii Rzeszowskiej). Odbywały się w niej także konkursy, popisy uczniowskie oraz recitale W roku 1985 miejsce dyrektora Zespołu Szkól Muzycznych w Przemyślu zajął Antoni GURAN, absolwent, a później nauczyciel PSM II st. Funkcje tę pełni do dnia dzisiejszego. Na skutek sprzyjającej koniunktury księża Salezjanie rozpoczęli starania o odzyskanie zagarniętego w 1962 roku mienia. Negocjacje w tej sprawie doprowadziły do umowy, w której szkoła była zobowiązana do 1990 roku oddać budynek przykościelny. 1. XII. 1988 oddano I piętro (trzy klasy oraz możliwość dostępu do balkonu w auli). Warunki pracy bardzo się pogorszyły, uczniów przybywało, brakowało sal lekcyjnych. Po długich staraniach szkoła otrzymała na okres trzech lat budynek po pogotowiu opiekuńczym przy ul. J.I.Kraszewskiego. Po remoncie uczyła się tam młodzież ze starszych klas szkoły. ogólnokształcącej, a popołudniami pracowała sekcja akordeonu. Nauczycielskie i uczniowskie przerwy zajmowało bieganie pomiędzy budynkami na ulicy W. Pstrowskiego i ulicy J. I. Kraszewskiego. Dyrektor A. Guran i wicedyrektor R. Dąbrowska przy udziale szkolnego koła NSZZ „Solidarność” czynili usilne starania o uzyskanie nowego lokalu dla szkoły. W opinii nauczycieli ZSM, rodziców oraz mieszkańców miasta zainteresowanych sprawą, władze miejskie wykazywały wyjątkowo mało inicjatywy. Jedyna tego typu rozwinięta i zasłużona placówka w województwie zasługiwała na porządną bazę lokalową i pomoc ze strony władz. Po wielu propozycjach władze miasta przekazały szkole w lipcu 1990 roku trzy budynki na terenie byłej jednostki wojskowej przy ul. Słowackiego 91. Stare, budowane za czasów monarchii austro-węgierskiej obiekty były mocno zniszczone przez poprzednich użytkowników. Rozpoczęły się żmudne i kosztowne remonty i adaptacja pomieszczeń dla potrzeb szkoły. Dzięki ofiarnej pomocy rodziców, specjalistów różnych fachów budowlanych można było wykonać prace w dość napiętych terminach. 1 wrzesnia 1991 inaugurowano nowy rok szkolny na podwórku nowej posesji przy ul Słowackiego 91. Dwa budynki nadawały się do użytku, trzeci z piękną „lustrzaną” salą balową pozostawał w remoncie pod nadzorem konserwatora zabytków. Konserwator nakazał m.in. wykonanie badań na istnienie polichromii. Remonty pochłonęły tak wiele środków finansowych, że część prac trzeba było wykonać niemodnym dziś, ale niezawodnym nakładem społecznym. W urządzanie nowych klas, przewożenie mienia i sprzętów wiele pracy i serca włożyli nauczyciele, rodzice i uczniowie. Rodzice zadali sobie wiele trudu użyczając własnych samochodów i sprzętu potrzebnego przy przeprowadzce i urządzaniu nowych budynków. W roku szkolnym 1991/1992 większość nauczycieli pracowała w dwóch miejscach w przeciwległych zakątkach miasta, co było utrudnieniem i wymagało specyficznego podziału godzin. W budynku przy ul Pstrowskiego 2 jeszcze przez cały rok uczyła się młodzież z PSM I i II stopnia. Ostateczne zagospodarowanie nowych budynków nastąpiło w 1992 roku, gdy skończył się remont trzeciego, zabytkowego budynku. Przeniesione zostało wyposażenie pozostałych klas, biblioteka, magazyn i archiwum szkolne. Od 1 IX. 1992 szkoła miała siedzibę przy ulicy Słowackiego 91. Lokalizacja nowej siedziby była atrakcyjna szczególnie dla dzieci, dużo zieleni, możliwość odbywania lekcji wychowania fizycznego na świeżym powietrzu zarówno w lecie jak w zimie. Przez krótki okres jednostka wojskowa udostępniała szkole dużą salę gimnastyczną, znajdującą się tuż obok, na terenie szpitala wojskowego, później trzeba było przystosować jedna z większych sal do lekcji wychowania fizycznego. Od wielu uczniowie, którzy z racji dużej ilości zajęć oraz częstych wad postawy wymagają specyficznej gimnastyki, marzą o prawdziwej, wymiarowej i dobrze wyposażonej sali gimnastycznej. Prze kilka lat uczniowie uczęszczali na basen, a obecni maja zajęcia wypożyczanej miejskiej hali sportowej. Niedługo po rozpoczęciu zajęć w nowych budynkach jednostka wojskowa przekazała swoja bibliotekę szkole. W ten sposób powiększyły się zbioryi odtąd zaczęły działalność 2 biblioteki: ogólna z czytelnią i muzyczna. W nowej, pięknie odnowionej auli zwanej Salą Lustrzaną odbywały się od początku koncerty, popisy, przesłuchania, konkursy, a także wakacyjne festiwale i kursy dla gitarzystów i wokalistów. Sala pełni też dwa razy w roku swoja pierwotną rolę – pięknej sali balowej i użycza swych wnętrz na studniówkę i zabawę „półmetkową”. Szczególnie wspaniale z tym oryginalnym wnętrzem komponuje się specjalnie przygotowany staropolski polonez rozpoczynający rokrocznie bal studniówkowy. Kilkakrotnie odbył się tez bal sylwestrowy dla pracowników szkoły. W Sali Lustrzanej w grudniu 1992 roku odbył się I FESTIWAL MUZYKI AKORDEONOWEJ, obecnie impreza o zasięgu międzynarodowym, sponsorowana przez Ministra Kultury. Nowa lokalizacja nie rozwiązała wszystkich problemów. Organów wybudowanych z takim poświęceniem 10 lat wcześniej nie było dokąd przenieść, gdyż żadna sala nie spełniała warunków akustycznych ani wymiarowych. Pozostają one do dziś w auli księży Salezjanów, co sprawia trudności organizacyjne dyrekcji, nauczycielom i uczniom (nie wspominając o konieczności opłacania wynajmowanej Sali). W 1992 roku z racji porozumienia Przemyśla i Paderborn w RFN rozpoczęła się wymiana młodzieży, urzędów, placówek oświatowych, kulturalnych, wspólne imprezy i przedsięwzięcia. Szkolne zespoły i soliści kilkakrotnie wyjeżdżali do Paderborn na koncerty, zwiedzając przy okazji miasto i okolice, a młodzież poznawała przy okazji system kształcenia muzycznego w RFN. Po raz pierwszy koncertował tam w listopadzie1992 roku kameralny zespół smyczkowy pod kierownictwem mgr Marka Zazuli. Zaproszeni z Paderborn goście brali udział w uroczystościach szkolnych. W 1994 staraniem dyrektora Gurana i rodziców w okrągłych niszach pod sufitem Sali Lustrzanej zostały umieszczone specjalnie zamówione portrety wybitnych kompozytorów z patronem Arturem Malawskim na czele. Rok 1994 też przyniósł obchody jubileuszu 40-lecia szkoły[40 lat PSM I st, 30 lat PSM II st,.10 lat Liceum muzycznego, 16 lat PSM st. Podstawowego]. Z tej okazji Minister Kultury i Sztuki nadał imię Artura Malawskiego Państwowej Szkole Muzycznej st. Podstawowego i Licealnego, zaś Komitet Rodzicielski ufundował i przekazał uroczyście nowy sztandar. Odtąd placówka przybrała miano: Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura Malawskiego w Przemyślu Od 1994 roku rozpoczęła się seria atrakcyjnych wyjazdów dla orkiestry szkolnej i chóru na festiwale muzyczne młodzieży na Węgry do Hiszpanii, Norwegii, Szwajcarii, Danii i Szwecji. W 1996 roku z inicjatywy nauczycieli zainaugurowano Międzynarodowy Konkurs Zespołów Kameralnych z Gitarą Klasyczną (pomysłodawca i organizator - mgr Wojciech Mandzyn, ostatnia edycja w 2001 roku) oraz odbywające się do dziś Międzynarodowe Kursy Interpretacji Muzyki Wokalnej (pomysłodawca i organizator dr Olga Popowicz). Obie imprezy odbywały się w lecie, po zakończeniu roku szkolnego, jednak nasi uczniowie licznie w nich uczestniczyli zarówno jako wykonawcy, jak i pomagając w organizacji. W miarę rozwoju szkoły zaczęło brakować sal lekcyjnych, należało też oddzielić instrumenty perkusyjne, które zakłócały prowadzenie innych zajęć. Przy okazji remontu dachu w budynku nr 4 zaadaptowano pomieszczenia na strychu na sale perkusyjne oraz orkiestrę dętą. W styczniu 2001 roku sala lustrzana została wyposażona w nowe wyściełane krzesła. Roku 2003 w Polsce stał pod znakiem kampanii promującej wejście do Unii Europejskiej. W wielu placówkach miasta odbywały się stosowne imprezy. W szkołach odbywały się Dni Unijne - przedstawiano poszczególne kraje unii, pokazując ich historię, kulturę i osiągnięcia. Nasza szkoła wybrała „Dzień austriacki”. Odbył się uroczysty, rozpoczęty Hymnem Unijnym granym przez szkolną orkiestrę dęta. Był również krótki odczyt, rozstrzygniecie quizu o krajach unii i rozdanie nagród oraz muzyka austriacka wykonaniu uczniów. Po koncercie wszyscy degustowali specjały kuchni austriackiej przygotowane przez właścicielkę sklepiku szkolnego - panią Lucynę Kłos. W listopadzie 2003 szkoła otrzymała od Ministra Kultury świetnie wyposażoną pracownię komputerową. wraz z sala multimedialną. Odtąd uczniowie mogą poznawać tajniki informatyki mając do dyspozycji aparaturę wysokiej klasy. W maju 2004 roku szkolny chór z orkiestrą wyjadą na kolejny Europejski Festiwal Muzyczny Młodzieży do Kopenhagi i Malmö. Szkoła może poszczycić się wielu zdolnymi uczniami i absolwentami. Wielu z nich otrzymywało stypendia z fundacji, które pomagają młodzieży finansowo i promują ją w całej Polsce Uczniowie regularnie uczestniczą w olimpiadach, konkursach, zawodach, często zdobywając wysokie lokaty. Nie wszyscy absolwenci decydują się kontynuować naukę w szkole muzycznej wyższego stopnia, wybierają również inne atrakcyjne kierunki studiów. Nasi najzdolniejsi absolwenci pracują jako naukowcy w Akademiach Muzycznych w kraju i za granicą, grają w znanych zespołach kameralnychi orkiestrach w Polsce, Europie i USA. W ciągu całej historii szkołę ukończyło: * PSM I st. 1258 uczniów * PSM II st. 359 uczniów * OSM I st. 546 uczniów * OSM II st. 260 uczniów |
||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||
![]() |